علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق رحمه الله
دکتر مجید معارف
استاد دانشگاه تهران ،آتنا بهادری
دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
کمتر شیعهای یافت می‌شود که از میان آثار محدّث، مفسّر و رجالی گرانقدر سده چهارم،
محمد‌بن‌بابویه، پیرامون کتاب «من لا یحضره الفقیه» توصیفات ارزندهای نشنیده باشد؛
لکن عظمت مقام علمی شیخ صدوق در دیگر آثار ایشان نظیر «علل الشرایع»، نیز نهفته است
که تحقیقات وسیعی را طلب می‌نماید تا زوایای برجسته آن آشکار گردد.این کتاب از نتایج سفرهای شیخ به شهرهای کوفه، نیشابور، فرغانه و مرورود خبر می‌دهد و نقلهایی از پنج اثر دیگر ابن‌بابویه دارد. متن کامل «العلل» فضل‌بن‌شاذان و بخشهایی از «الفروق بین الاباطیل و الحقوق» رُهنی در آن دیده می‌شود و مواردی از نامه نگاریهای ابن‌سنان با امام رضا علیه السلام را حکایت میکند. این کتاب با بیان حکمت و فلسفه برخی مسائل اعتقادی، احکام شرعی و اسباب تحقق پارهای امور از قول امامان معصوم علیهم السلام، توجه کتب حدیثی، تفسیری و فقهی را به خود جلب نموده است و امید می‌رود با معرفی بیشترو بهتری از آن، بسیاری محققان در صدد شناخت ابعاد وسیع آن برآیند.
کلید واژه‌ها: علل الشرایع، شیخ صدوق، فلسفه احکام دین.