معناشناسی تاریخی و توصیفی واژه«سبیل» در قرآن کریم
دکتر سید ابوالفضل سجادی
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک
سحر محبّی
کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی
چکیده
معنا شناسی(semantics) یکی از رهیافتهای نوین در حوزه زبان شناسی است
که به مطالعه و تفسیر و نیز ترکیب کلمه ها در عبارت ها و جمله های خاص میپردازد. درواقع معنا شناسی کلیدی برای گشایش درهای متن کلام است.
این دانش در اواسط قرن نوزدهم پا به عرصه گذاشت. ماکس مولر و میشل بریل از جمله افرادی بودند که در وضع این دانش مشارکت چشمگیری داشتند.
واژه سبیل یکی از پرکاربردترین واژههای قرآنی است که در قرآن کریم بارها به آن اشاره شده است و از مسائلی است که بسیاری از آن غافلاند. بررسی و تحلیل معناشناسی در این پژوهش نشان داد که سیر معنایی این واژه با توجه به بافت معنایی آیات قرآن،معانی متعددی چون راه،ستمگری،دین، طاعت خداو ... است.
مقاله حاضر درصدد است از طریق شناسایی کاربرد تاریخی و توصیفی واژه سبیل، تطور و توسعه معنائی این واژه را پیش از اسلام و پس از آن تعقیب کند تا به درک هرچه بیشتر مفهوم آن نائل آید و با اهتمام به کاربردهای "سبیل" در بافتهای دینی عناصر تشکیلدهنده با سبیل و نیز واژگان متقاربه المعنی آن را بیابد.
کلید واژهها:قرآن کریم، معنا شناسی تاریخی،معنا شناسی توصیفی، سبیل.