روش شناسی توضیح واژگان در تفسیر الکشاف و مجمع البیان

روش شناسی توضیح واژگان در تفسیر الکشاف و مجمع البیان

دكترمحمودشهبازي

استاديارگروه زبان وادبيات عربي دانشگاه اراك

نرگس شيرازي

كارشناسي ارشدزبان وادبيات عربي

چکیده

زمخشري از دانشمندان برجسته­ ايراني اسلامي در قرن پنجم و ششم هجري است.

تسلط و چيرگي او بر نحو، بلاغت و شعر عربي، تفسير وي را يکي از کم­نظيرترين تفسير­هاي ادبي

و خود او را در زمره­ نام­ آورترين مفسران اديب قرار داده است. هرچند از او آثار ادبي ارزشمند ديگري نيز برجاي مانده است. طبرسي نيز مفسر بزرگ وفقيه قرن ششم هجري و از معاصران زمخشري به شمار می­رود و چنان كه از آثارش به ويژه تفسير مجمع البيان پيداست در فنون مختلف ادبي چون لغت، معاني وبيان و نحو چيره دست است. بنابراين مي­توان تفسير مجمع البيان را نيز در رديف تفاسير ادبي قرار داد. مباحث واژگاني در دو تفسير ياد شده نمود ويژه­اي دارد كه مهمترين اين مباحث عبارتند از: بيان مترادف و تفاوت‌هاي معنايي آن، انتقال معنايي واژگان، مفرد و جمع، چند معنايي، واژگان دخيل، تخصيص معنايي واژگان، بيان ريشه و گسترش معنايي واژگان روش کار دو تفسیر را در حوزه واژه شناسی بررسی می­کند.